Meer elektrische auto’s in Noorwegen dan auto’s met een benzinemotor

Noorwegen heeft een grote mijlpaal bereikt. Op dit moment rijden er meer elektrische auto’s rond dan benzineauto’s. Medio 2024 heeft de EV voor het eerst de eerste plek overgenomen, wat uiteraard mede te danken is aan het overheidsbeleid. Hoewel dit ongetwijfeld interessant is, kunnen we het veel interessanter maken door de situatie in Noorwegen te vergelijken met buurland Zweden en vervolgens te kijken hoe deze twee landen het doen in vergelijking met Nederland en België.

De situatie in Noorwegen: veel elektrische auto’s en de reden hierachter

In Noorwegen reden medio september zo’n 754.000 volledig elektrische auto’s op de wegen, waar de benzineauto’s niet aan de 754.000 komen en juist steeds verder uit het straatbeeld verdwijnen. Heel verrassend is dit overigens niet, want ondanks veel spookverhalen in de Nederlandse media is de Noorse overheid nog altijd van plan om de verbrandingsmotor vanaf 2025 te verbannen. Nieuwe auto’s mogen vanaf dat jaar geen verbrandingsmotor meer hebben, waarmee de benzine en diesel langzaam maar zeker uit het beeld zal verdwijnen.

Noorwegen heeft bijzonder veel geld geïnvesteerd om dit daadwerkelijk mogelijk te maken. De enorme fondsen die het land met olie verdiend heeft, zijn in belastingstimulans voor elektrisch rijden gestoken, net als in tal van (vaak gratis) laadmogelijkheden langs de belangrijkste verkeersaders.

Dus de EV staat aan kop in Noorwegen?

Nee, maar dat duurt niet lang meer. Er zijn namelijk nog altijd een miljoen dieselauto’s in Noorwegen, die vooral populair zijn buiten de grotere steden. De immense opkomst van het elektrisch rijden is in eerste instantie vooral tot de verstedelijkte gebieden beperkt gebleven, met name in en rond Oslo. Afgelegen gebieden wilden niet aan de elektrische auto’s toen de overheid begon met het nieuwe beleid en heel vreemd was dit niet. De gemiddelde elektrische auto had namelijk een actieradius van 300 kilometer, wat in deze delen simpelweg niet genoeg is.

Dat beeld verandert echter snel. Er worden steeds minder dieselmodellen verkocht in Noorwegen en het aantal elektrische auto’s dat verkocht wordt, stijgt hard. Ongeveer 90% van de nieuwe auto’s die verkocht worden nu, zijn elektrisch. Met de stimulans vanuit de overheid én de veel grotere actieradius van modellen als de Polestar en Volvo-modellen (beide redelijk lokale modellen ook nog eens), is het een kwestie van een aantal maanden totdat de elektrische auto helemaal aan kop staat in Noorwegen. Wanneer de trend doorzet, zou dit begin 2025 (zeker met de nieuwe wetten in Noorwegen) het geval moeten zijn.

Hoe zit het in buurland Zweden?

Het is geen vreemde gedachte om aan te nemen dat de situatie in Zweden enigszins gelijk zou moeten zijn. Zoveel verschillen Noorwegen en Zweden immers niet met elkaar, althans toch niet op het eerste oog. Het is echter zo dat Zweden niet beschikt over de enorme olievelden en de regering in Zweden is aardig meer terughoudend dan de Noorse overheid. In Zweden staat de elektrische auto op een achterstand en er zijn meerdere maanden geweest dat de verkoop van elektrische auto’s achteruitliep. Weliswaar elke keer met een laag percentage, maar daarmee brak Zweden herhaaldelijk de trend binnen de EU en werd in de Zweedse media zelfs geschreven dat Zweden ‘de rem was op de vooruitgang richting elektrische mobiliteit in de EU’.

Terug naar concrete cijfers: in 2023 was 38% van alle nieuwe registraties een volledig elektrische auto. Een knap hoog percentage, maar veruit niet de aantallen die Noorwegen laat zien en daar zijn een aantal redenen voor. We hebben de belangrijkste onder elkaar gezet:

• Zweden heeft – in vergelijking met Nederland en Noorwegen – een gebrekkige infrastructuur op het gebied van snelladers en AC-laadpalen.
• Het belastingvoordeel was in Zweden al veel kleiner dan in Noorwegen én dit voordeel is ook nog eens met zo’n €000 per auto gereduceerd om op de kosten te besparen.

Nu moeten daar twee grote kanttekeningen bij gemaakt worden, want zo is het verhaal niet volledig. De eerste kanttekening is dat de Zweedse overheid onlangs begonnen is met het zetten van concrete stappen in de richting van een verbeterde laadinfrastructuur. Zo moeten alle openbare parkeerplaatsen voorzien worden van laadpalen. Verder mag elke afzonderlijke kommun (vergelijkbaar met de Nederlandse gemeente) zelf een beleid opstellen om de infrastructuur te verbeteren.

De andere kanttekening is dat Zweden vooral kiezen voor hybride-modellen. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de range anxiety die lange tijd een grote rol gespeeld heeft in het land. Net als in Noorwegen zijn de afstanden in Zweden simpelweg relatief groot, maar omdat Zweden bij lange na niet de laadinfrastructuur van Noorwegen heeft, is range anxiety in Zweden wél een belangrijke factor. De hybride-modellen, die zichzelf laden tijdens het rijden op fossiele brandstof, lossen het grootste gedeelte van de vrees op.

Maar waarom werden de Tesla-modellen dan teruggestuurd?

Het werd enorm groot uitgemeten in de internationale media en vooral in Nederland smulden de tegenstanders van elektrisch rijden van de boten die volstonden met Tesla-modellen die niet gelost werden. Tal van mensen schreven dat zij het altijd al voorspeld hadden en dat het populaire Tesla nu alle modellen terug kon sturen om te schroten en dat elektrisch rijden geen schijn van kans meer zou hebben.

Allemaal leuk en aardig, maar hier klopte niets van. De boten werden niet gelost omdat de monteurs in Zweden staakten. Zij wilden collectieve arbeidsovereenkomsten, iets dat Elon Musk weigerde. Alle mensen die hun Tesla besteld hadden, moesten met lede ogen toekijken hoe de modellen op de boten bleven staan en Musk voet bij stuk besloot te houden. Er was dus geen sprake van minder vraag, het was een staking die er uiteindelijk voor zou zorgen dat het merk Tesla een vieze smaak achter zou laten in tal van Zweedse monden.

Noorwegen-Zweden versus de situatie in Nederland en België

In Noorwegen en Zweden zijn de elektrische auto’s bijzonder populair en wordt er gewerkt aan manieren om meer accu’s en andere oplossingen mogelijk te maken. Hoe doen we het dan eigenlijk in Nederland en België? Laten we eens een kijkje nemen om de vergelijking volledig te maken.

Het aantal elektrische auto’s in Nederland

Nederland loopt sterk achter, hoewel er een flinke stijging ingezet is. Begin 2023 waren er ongeveer een half miljoen stekkerauto’s in Nederland, waarvan 65% volledig elektrisch was. Het percentage volledig elektrische auto’s tikte echter met moeite de 4% aan. In Nederland neemt echter, in tegenstelling tot Noorwegen, juist het aantal diesels veel sneller af.

In juli 2024 is het beeld niet echt veranderd, al is nu het aantal volledig elektrische auto’s over een half miljoen heen (511.000). Het aantal hybride-auto’s blijft ook hoog met 333.767, waarmee het aantal stekkerauto’s in Nederland langzaam maar zeker richting één miljoen kruipt. Toch moeten we buigen voor een land als Noorwegen, want in Nederland is het percentage volledig elektrische auto’s in juli 2024 slechts 5,6%. Grappig feitje: Tesla staat met twee modellen aan de top in de lijst met meest geregistreerde volledig elektrische auto’s in Nederland. Dat is met de Tesla Model 3 en de Tesla Model Y.

Het aantal elektrische auto’s in België

In België werd gesproken over een waanzinnige stijging in het aantal elektrische auto’s in 2024 van wel 83%. Dit hoge percentage heeft vooral te maken met een bijzonder laag startaantal, want in 2023 reden er nog geen 140.000 EV’s in België. In 2024 zijn dit er ongeveer 250.000. Die stijging van 83% zorgt er dus voor dat het percentage volledig elektrische auto’s in België in 2024 op 4% uitkomt (er rijden meer dan 6 miljoen auto’s rond bij onze zuiderburen).

De hybride doet het echter veel beter, met bijna 12% marktaandeel. In 2024 zijn er tot op dit moment zelfs meer dan 700.000 exemplaren bijgekomen, wat duidelijk aangeeft dat België op lijn zit met Zweden en vooral kiest voor de hybride. In België heeft, net als in Nederland, de diesel het zwaar te verduren. In 2024 zagen we een daling van maar liefst 12%. Het aantal benzinewagens neemt overigens nog wel toe in België.

Dit is waarom Noorwegen de voortrekkersrol op kon eisen

Noorwegen heeft in feite een race geworden waarbij geen enkele andere deelnemer mee kon doen. Met al het geld van de olievelden heeft de Noorse overheid namelijk veel kunnen investeren in belastingvoordeel en het opbouwen van een uitstekende laadinfrastructuur met snelladers, wat zeer sterk bijgedragen heeft aan het succes van het elektrisch rijden.

Nederland heeft een andere race gewonnen en ligt nog steeds aan kop, en dit is een race waar de Noren onmogelijk aan mee kunnen doen. Nederland is al geruime tijd het land met de beste dichtheid op het gebied van laadpalen (zowel snelladers als de standaardlaadpalen). De relatief geringe omvang van Nederland en de vele kilometers snelwegen en autowegen maken het aanzienlijk makkelijker om het aantal laadpalen per vierkante kilometer omhoog te krijgen.

Daarmee zijn Nederland en Noorwegen op dit moment toonaangevende landen in Europa wanneer het gaat om elektrisch rijden, laadmogelijkheden en het aantal elektrische auto’s per hoofd van de bevolking. Opvallend is dat beide landen een direct buurland hebben waarbij de volledig elektrische auto minder populair is, en juist veel mensen kiezen voor de hybride-auto’s.